เคจเค เคฆिเคฒ्เคฒी: เคฐाเคท्เค्เคฐीเคฏ เคถैเค्เคทिเค เค เคจुเคธंเคงाเคจ เคเคฐ เคช्เคฐเคถिเค्เคทเคฃ เคชเคฐिเคทเคฆ (NCERT) เคจे 8เคตीं เค्เคฒाเคธ เคी เคธोเคถเคฒ เคธाเคंเคธ เคी เคिเคคाเคฌ เคฎें เคเค เคธाเคฐे เคฌเคฆเคฒाเคต เคिเค เคนैं। เคเคธ เคिเคคाเคฌ เคฎें เคฆिเคฒ्เคฒी เคธเคฒ्เคคเคจเคค เคเคฐ เคฎुเคเคฒ เคाเคฒ เคे เคฆौเคฐाเคจ 'เคงाเคฐ्เคฎिเค เค เคธเคนिเคท्เคฃुเคคा' เคे เคเค เคเคฆाเคนเคฐเคฃ เคฌเคคाเค เคเค เคนैं। เคฏเคน เคिเคคाเคฌ เคाเคค्เคฐों เคो เคฎुเค्เคฏ เคฐूเคช เคธे เคฆिเคฒ्เคฒी เคธเคฒ्เคคเคจเคค เคเคฐ เคฎुเคเคฒ เคाเคฒ เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคฌเคคाเคคी เคนै। เคเคธเคฎें เคฌाเคฌเคฐ เคो เคเค 'เค्เคฐूเคฐ เคเคฐ เคจिเคฐ्เคฆเคฏी เคตिเคेเคคा เคฌเคคाเคฏा เคเคฏा เคนै, เคिเคธเคจे เคจเคฐเคธंเคนाเคฐ เคिเค। เคตเคนीं เค เคเคฌเคฐ เคे เคถाเคธเคจ เคाเคฒ เคो 'เค्เคฐूเคฐเคคा เคเคฐ เคธเคนिเคท्เคฃुเคคा เคा เคฎिเคถ्เคฐเคฃ' เคฌเคคाเคฏा เคเคฏा เคนै। เคเคฌเคि, เคเคฐंเคเคेเคฌ เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคฌเคคाเคฏा เคเคฏा เคนै เคि เคเคธเคจे เคฎंเคฆिเคฐों เคเคฐ เคुเคฐुเคฆ्เคตाเคฐों เคो เคจเคท्เค เคिเคฏा।
เคฆिเคฒ्เคฒी เคธเคฒ्เคคเคจเคค เคเคฐ เคฎुเคเคฒों เคे เคฌाเคฐे เคฎें เค्เคฏा เคฒिเคा?
NCERT เคจे 8เคตीं เคे เคฒिเค เคธाเคฎाเคिเค เคตिเค्เคाเคจ เคी เคिเคคाเคฌ 'เคเค्เคธเคช्เคฒोเคฐिंเค เคธोเคธाเคเคी: เคंเคกिเคฏเคจ เคंเคก เคฌिเคฏॉเคจ्เคก' เคा เคญाเค 1 เคाเคฐी เคिเคฏा เคนै। เคฏเคน เคिเคคाเคฌ เคเคธ เคธाเคฒ เคे เคถैเค्เคทเคฃिเค เคธเคค्เคฐ เคฎें เคเคธ्เคคेเคฎाเคฒ เคी เคाเคเคी। เคฏเคน เคिเคคाเคฌ เคจเค NCERT เคी เคिเคคाเคฌों เคฎें เคชเคนเคฒी เคนै, เคो เคाเคค्เคฐों เคो เคฆिเคฒ्เคฒी เคธเคฒ्เคคเคจเคค เคเคฐ เคฎुเคเคฒ เคाเคฒ เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคฌเคคाเคคी เคนै। เคชเคนเคฒे 7เคตीं เคฎें เคाเคค्เคฐों เคो 13เคตीं เคธे 18เคตीं เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคे เคฌीเค เคे เคเคคिเคนाเคธ เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคฌเคคाเคฏा เคाเคคा เคฅा। เคฒेเคिเคจ, NCERT เคจे เคเคนा เคนै เคि เคญाเคฐเคคीเคฏ เคเคคिเคนाเคธ เคा เคฏเคน เคฆौเคฐ, เคिเคธเคฎें เคฆिเคฒ्เคฒी เคธเคฒ्เคคเคจเคค, เคฎुเคเคฒ เคเคฐ เคฎเคฐाเค ा เคถाเคฎिเคฒ เคนैं, เค
เคฌ เคेเคตเคฒ 8เคตीं เค्เคฒाเคธ เคฎें เคนी เคชเคข़ाเคฏा เคाเคเคा।
เคฆिเคฒ्เคฒी เคธเคฒ्เคคเคจเคค เคเคฐ เคฎुเคเคฒों เคी เค्เคฐूเคฐเคคा เคी เคाเคจเคाเคฐी
เคिเคคाเคฌ เคे เค
เคง्เคฏाเคฏ 'เคฐिเคถेเคชिंเค เคंเคกिเคฏाเค เคชॉเคฒिเคिเคเคฒ เคฎैเคช' เคฎें 13เคตीं เคธे 17เคตीं เคถเคคाเคฌ्เคฆी เคคเค เคे เคญाเคฐเคคीเคฏ เคเคคिเคนाเคธ เคो เคถाเคฎिเคฒ เคिเคฏा เคเคฏा เคนै। เคเคธเคฎें เคฆिเคฒ्เคฒी เคธเคฒ्เคคเคจเคค เคा เคเคฆเคฏ เคเคฐ เคชเคคเคจ, เคตिเคเคฏเคจเคเคฐ เคธाเคฎ्เคฐाเค्เคฏ, เคฎुเคเคฒ เคเคฐ เคเคจเคा เคช्เคฐเคคिเคฐोเคง เคเคฐ เคธिเคों เคा เคเคฆเคฏ เคถाเคฎिเคฒ เคนै। เคिเคคाเคฌ เคे เค
เคง्เคฏाเคฏों เคฎें เคฌเคคाเคฏा เคเคฏा เคนै เคि เคธเคฒ्เคคเคจเคค เคाเคฒ เคฐाเคเคจीเคคिเค เค
เคธ्เคฅिเคฐเคคा เคเคฐ เคธैเคจ्เคฏ เค
เคญिเคฏाเคจों เคธे เคญเคฐा เคนुเค เคฅा। เคเคจ เค
เคญिเคฏाเคจों เคฎें เคांเคตों เคเคฐ เคถเคนเคฐों เคो เคฒूเคा เคเคฏा เคเคฐ เคฎंเคฆिเคฐों เคเคฐ เคถिเค्เคทा เคे เคेंเคฆ्เคฐों เคो เคจเคท्เค เคเคฐ เคฆिเคฏा เคเคฏा। เคธเคฒ्เคคเคจเคค เคเคฐ เคฎुเคเคฒों เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคฆिเค เคเค เค
เคง्เคฏाเคฏों เคฎें เคฎंเคฆिเคฐों เคชเคฐ 'เคนเคฎเคฒों' เคเคฐ เคुเค เคถाเคธเคों เคी 'เค्เคฐूเคฐเคคा' เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคเค เคฌाเคฐ เคाเคจเคाเคฐी เคฆी เคเค เคนै।
'เคธाเค्เคท्เคฏों เคे เคเคงाเคฐ เคชเคฐ เคเคคिเคนाเคธ เคो เคชेเคถ เคिเคฏा'
NCERT เคी เคชुเคฐाเคจी 7เคตीं เค्เคฒाเคธ เคी เคिเคคाเคฌ เคฎें เคเคจ เคฌाเคคों เคा เคिเค्เคฐ เคจเคนीं เคฅा। เคเคธ เคिเคคाเคฌ เคฎें เคाเคค्เคฐों เคो เคเคคिเคนाเคธ เคे เคเคธी เคฆौเคฐ เคे เคฌाเคฐे เคฎें เคฌเคคाเคฏा เคเคฏा เคฅा। NCERT เคจे เคเค เคฌเคฏाเคจ เคฎें เคเคนा เคนै เคि 'เคฏे เคเคเคจाเคं... (เคเคฐ เคเค เค
เคจ्เคฏ) เคนुเคं เคเคฐ เคเคจ्เคนोंเคจे เคญाเคฐเคคीเคฏ เคเคคिเคนाเคธ เคชเคฐ เค
เคชเคจी เคाเคช เคोเคก़ी। เคเคจ्เคนें เคถाเคฎिเคฒ เคเคฐเคจे เคा เคाเคฐเคฃ 'เคจोเค เคเคจ เคธเคฎ เคกाเคฐ्เคเคฐ เคชीเคฐिเคฏเคก เคเคจ เคนिเคธ्เค्เคฐी' เคฎें เคฌเคคाเคฏा เคเคฏा เคนै। เคเคคिเคนाเคธ เคा เคो เคตिเคตเคฐเคฃ เคฆिเคฏा เคเคฏा เคนै, เคตเคน เคเคคिเคนाเคธ เคो เคธाเคซ-เคธुเคฅเคฐा เคจเคนीं เคเคฐเคคा เคนै, เคฌเคฒ्เคि เคธंเคคुเคฒिเคค เคเคฐ เคชूเคฐी เคคเคฐเคน เคธे เคธाเค्เคท्เคฏों เคชเคฐ เคเคงाเคฐिเคค เคนै। 'เคจोเค เคเคจ เคธเคฎ เคกाเคฐ्เคเคฐ เคชीเคฐिเคฏเคก เคเคจ เคนिเคธ्เค्เคฐी' เคे เค
เคฒाเคตा, เคเค เค
เคง्เคฏाเคฏ เคฎें เคเค เคेเคคाเคตเคจी เคญी เคกाเคฒी เคเค เคนै, เคคाเคि เคฏเคน เคธ्เคชเคท्เค เคนो เคธเคे เคि เคเค เคिเคธी เคो เคญी เค
เคคीเคค เคी เคเคเคจाเคं เคे เคฒिเค เคिเคฎ्เคฎेเคฆाเคฐ เคจเคนीं เค เคนเคฐाเคฏा เคाเคจा เคाเคนिเค। เคोเคฐ เคเคคिเคนाเคธ เคे เคช्เคฐเคคि เคเค เคเคฎाเคจเคฆाเคฐ เคฆृเคท्เคिเคोเคฃ เคชเคฐ เคนै, เคคाเคि เคเคธเคธे เคฌेเคนเคคเคฐ เคญเคตिเคท्เคฏ เคे เคฒिเค เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคธเคฌเค เคธीเคा เคा เคธเคे।'
NCERT เคฐाเคท्เค्เคฐीเคฏ เคถिเค्เคทा เคจीเคคि (NEP) 2020 เคเคฐ เคฐाเคท्เค्เคฐीเคฏ เคชाเค ्เคฏเคเคฐ्เคฏा เคฐूเคชเคฐेเคा (NCF) 2023 เคे เค
เคจुเคธाเคฐ เคธ्เคूเคฒ เคी เคจเค เคिเคคाเคฌें เคช्เคฐเคाเคถिเคค เคเคฐ เคฐเคนा เคนै। เค
เคฌ เคคเค เค्เคฒाเคธ 1 เคธे 4 เคเคฐ เค्เคฒाเคธ 6 เคเคฐ 7 เคे เคฒिเค เคจเค เคिเคคाเคฌें เคाเคฐी เคी เคा เคुเคी เคนैं। 5เคตीं เคเคฐ 8เคตीं เคे เคฒिเค เคिเคคाเคฌें เค
เคฌ เคเคชเคฒเคฌ्เคง เคเคฐाเค เคा เคฐเคนी เคนैं।
